Cruise: Chân dung ‘Võ sĩ đường phố’ của làng xe tự hành

Chiến lược ‘nhảy thẳng vào chảo lửa’ San Francisco và những bài học xương máu.

1: Không chọn con đường dễ dàng

Trong khi nhiều công ty xe tự hành chọn những con đường rộng rãi, ít phức tạp ở các vùng ngoại ô nắng đẹp để bắt đầu, có một kẻ lại làm điều ngược lại. Họ quyết định “nhảy thẳng vào chảo lửa”: những con phố hẹp, dốc đứng, đầy sương mù và dòng giao thông hỗn loạn bậc nhất nước Mỹ của trung tâm San Francisco. Kẻ liều lĩnh đó chính là Cruise.

Họ không chọn con đường an toàn. Họ chọn võ đài khắc nghiệt nhất, nơi mỗi góc phố là một thử thách, mỗi làn đường là một bài kiểm tra.

“Nếu Waymo là ‘lão đại’ với phương pháp tiếp cận bài bản, khoa học như một đại kiện tướng cờ vua, thì Cruise chính là một ‘võ sĩ đường phố’ gan lỳ, chọn cách tôi luyện trong môi trường khắc nghiệt nhất để trưởng thành nhanh nhất. Trong bài viết này, hãy cùng XecoV tìm hiểu về kẻ thách thức ngai vàng đầy tham vọng và cũng lắm thăng trầm này.”

2: “Công thức chiến thắng” của Cruise

Thành công ban đầu của Cruise đến từ một công thức độc đáo, kết hợp giữa triết lý táo bạo và một mô hình kinh doanh không giống ai.

2.1: Triết lý “Khó trước, Dễ sau”

Đây là chiến lược cốt lõi đã định hình nên Cruise. Thay vì bắt đầu ở Phoenix đầy nắng và đường phố bằng phẳng như Waymo, Cruise tin rằng nếu AI có thể chinh phục được “con quái vật” San Francisco, nó có thể chinh phục được hầu hết các thành phố lớn khác trên thế giới. San Francisco chính là “phòng tập gym” khắc nghiệt nhất, nơi AI liên tục được “ăn hành” với vô số tình huống hy hữu (edge case), từ xe cáp, người đi bộ băng qua đường bất ngờ, đến sương mù dày đặc và những con dốc dựng đứng.

Đây là một canh bạc có tính toán. Theo XecoV, chiến lược này giúp Cruise thu thập được dữ liệu về các tình huống phức tạp với mật độ cao hơn nhiều so với đối thủ. Mỗi ngày ở San Francisco đối với họ không chỉ là lái xe, mà là một bài ‘stress test’ cường độ cao cho cả công nghệ và đội ngũ.

2.2: Sức mạnh cộng hưởng: Linh hồn Startup & Thể xác “Ông lớn”

Cruise ban đầu chỉ là một startup nhỏ trước khi được General Motors (GM) thâu tóm vào năm 2016. Chính sự kết hợp này đã tạo nên sức mạnh cộng hưởng phi thường:

• Văn hóa Startup: Cruise vẫn giữ được sự nhanh nhẹn, linh hoạt, văn hóa làm việc “dám chấp nhận rủi ro” và khả năng thu hút những nhân tài AI hàng đầu của Thung lũng Silicon.
• Sức mạnh của General Motors (GM): “Ông lớn” xe hơi Detroit đã chống lưng cho Cruise bằng một túi tiền gần như vô hạn, kinh nghiệm sản xuất ô tô hàng loạt hàng trăm năm, và một chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này cho phép Cruise làm những việc mà không một startup đơn độc nào có thể mơ tới.

2.3: Vũ khí tối thượng: Cruise Origin

Sự hậu thuẫn của GM được thể hiện rõ nhất qua Cruise Origin. Đây không phải là một chiếc xe được cải tiến, mà là một phương tiện được thiết kế từ đầu để hoàn toàn tự hành. Nó không có vô lăng, không pedal, không gương chiếu hậu, trông như một “phòng khách di động” với hai hàng ghế đối diện nhau. Tầm nhìn đằng sau Origin rất rõ ràng: tạo ra một phương tiện được tối ưu hóa hoàn toàn cho trải nghiệm đi chung xe (ride-sharing), qua đó giảm mạnh chi phí sản xuất, chi phí vận hành và tăng tối đa sự thoải mái cho hành khách.

3: Những thăng trầm trên “võ đài” (Cập nhật đến tháng 8/2025)

Hành trình của Cruise là một chuỗi những cú đấm bùng nổ và cả những lần gục ngã đau đớn.

• Thành tựu đáng nể: Cruise đã có những bước tiến thần tốc. Họ là công ty thứ hai trên thế giới, chỉ sau Waymo, triển khai thành công dịch vụ robotaxi thương mại hoàn toàn không cần tài xế an toàn tại một đô thị siêu phức tạp. Tiếp đó, họ mở rộng với tốc độ chóng mặt ra hàng loạt thành phố khác như Austin, Phoenix, Houston… dường như sẵn sàng bỏ xa các đối thủ.
• Những cú vấp ngã & Bài học xương máu:Sự tăng trưởng nóng đi kèm với những vấn đề. Ban đầu là các sự cố nhỏ: hàng loạt xe Cruise “chết máy” giữa đường gây tắc nghẽn, các vụ va chạm nhỏ được ghi nhận ngày một nhiều.Và rồi, thảm họa ập đến. Cuộc khủng hoảng cuối năm 2023 – đầu năm 2024 đã trở thành một vết sẹo không thể xóa nhòa. Một vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến một người đi bộ ở San Francisco, cùng với những cáo buộc về việc thiếu minh bạch trong báo cáo, đã dẫn đến một hậu quả tàn khốc: Cruise bị đình chỉ giấy phép hoạt động ở California, phải thu hồi toàn bộ đội xe trên toàn quốc và tiến hành một cuộc cải tổ lãnh đạo lớn.

Cuộc khủng hoảng này là một bài học cực kỳ đắt giá, không chỉ cho Cruise mà cho cả ngành công nghiệp. XecoV tin rằng nó đã phơi bày một sự thật quan trọng: một công nghệ ấn tượng trong môi trường thử nghiệm và một dịch vụ an toàn, đáng tin cậy ở quy mô lớn là hai thứ hoàn toàn khác nhau. Con đường từ ‘chạy được’ đến ‘chạy an toàn tuyệt đối’ còn rất nhiều chông gai và đòi hỏi một nền tảng văn hóa an toàn minh bạch.

4: Tương lai nào cho “Võ sĩ”?

Sau cuộc khủng hoảng, Cruise đã dành cả năm 2024 và nửa đầu năm 2025 để tái cấu trúc và bắt đầu những bước đi trở lại một cách thận trọng. Tương lai của họ giờ đây phụ thuộc vào ba yếu tố:

1. Thách thức lớn nhất – Lấy lại niềm tin: Tiền có thể được GM bơm thêm, công nghệ có thể được cải tiến, nhưng niềm tin của công chúng, các nhà làm luật và chính quyền các thành phố là thứ khó lấy lại nhất. Đây là ưu tiên số một của Cruise hiện nay.
2. Tầm nhìn không đổi: Mục tiêu cuối cùng của họ vẫn là triển khai “vũ khí tối thượng” Cruise Origin trên toàn cầu và trở thành người dẫn đầu trong thị trường robotaxi béo bở.
3. Lợi thế tiềm tàng: Sức mạnh sản xuất và chuỗi cung ứng khổng lồ của GM vẫn là một con át chủ bài không thể xem thường. Nếu Cruise giải quyết được triệt để các vấn đề về an toàn và văn hóa công ty, họ vẫn có khả năng mở rộng quy mô với tốc độ mà không một đối thủ nào sánh kịp.

5: Bài học từ kẻ thách thức

Hành trình của Cruise là một câu chuyện về tham vọng, tốc độ, sự đột phá và cả những sai lầm phải trả giá đắt. Họ là một “võ sĩ đường phố” thực thụ, đã chọn con đường khó khăn nhất, nhận những cú đấm đau nhất để tôi luyện bản thân.

“Hành trình của Cruise là một minh chứng sống động cho sự khắc nghiệt của cuộc đua xe tự hành. Họ cho thấy tốc độ và tham vọng có thể tạo ra những bước tiến phi thường, nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro khôn lường nếu không đi kèm với sự cẩn trọng và minh bạch tuyệt đối. Theo XecoV, câu chuyện của Cruise không chỉ là về công nghệ, mà còn là về trách nhiệm và sự trưởng thành. Liệu ‘võ sĩ’ này có thể đứng dậy sau những cú ngã, học hỏi từ sai lầm để trở nên mạnh mẽ và khôn ngoan hơn? Cả thế giới đang dõi theo, bởi câu trả lời sẽ định hình tương lai của tất cả chúng ta trên những con đường đô thị.”