Dự án Titan: Bên trong ‘Khu vực 51’, nơi Apple đang âm thầm chế tạo xe tự hành

Tổng hợp mọi tin đồn, bằng sáng chế và manh mối để vẽ nên chân dung ‘con quái vật Loch Ness’ của ngành ô tô.

1: Sự im lặng đáng sợ của một Gã khổng lồ

Trong một thế giới công nghệ ồn ào, nơi các cuộc đua dường như được truyền hình trực tiếp, có một cuộc đua lại diễn ra trong im lặng tuyệt đối. Khi Waymo và Cruise công bố hàng triệu dặm đường tự hành, khi Tesla cập nhật phần mềm FSD Beta cho hàng trăm ngàn khách hàng, thì gã khổng lồ giá trị nhất hành tinh, Apple, lại không nói một lời. Và chính sự im lặng đó mới là điều đáng sợ nhất.

Dự án xe tự hành của Apple, được biết đến với tên mã Dự án Titan, đã trở thành một “Khu vực 51” thực sự của Thung lũng Silicon. Nó là một bí mật được canh giữ còn cẩn mật hơn cả thiết kế của chiếc iPhone tiếp theo. Suốt một thập kỷ, nó ẩn hiện qua những tin đồn, những bằng sáng chế bị rò rỉ, những cuộc tuyển dụng nhân sự đình đám, giống như “con quái vật Loch Ness” của ngành công nghiệp ô tô: ai cũng nói về nó, nhiều người tin rằng đã thấy dấu vết của nó, nhưng không ai thực sự biết hình hài đầy đủ của nó ra sao.

Trong hơn một thập kỷ, Dự án Titan đã trở thành bí mật được canh giữ cẩn mật nhất Thung lũng Silicon. Nhưng bí mật nào rồi cũng có những kẽ hở. Hôm nay, XecoV sẽ đóng vai trò của một nhà điều tra, xâu chuỗi mọi manh mối, từ những bản vẽ kỹ thuật khô khan đến những lời nói hở của các vị lãnh đạo, để phác họa nên bức chân dung toàn diện nhất về canh bạc lớn tiếp theo của Apple. Canh bạc này không chỉ định hình tương lai của Apple, mà có thể là của cả ngành công nghiệp ô tô.

2: Lịch sử đầy biến động của Dự án Titan – Một thập kỷ thăng trầm

Để hiểu được tham vọng hiện tại của Apple, chúng ta phải nhìn lại hành trình đầy sóng gió của chính dự án này. Đây không phải là một con đường thẳng, mà là một mê cung của những thay đổi chiến lược, những cuộc cải tổ và sự kiên trì đáng kinh ngạc.

Giai đoạn 1 (2014-2016): Tham vọng ban đầu – Chế tạo một chiếc xe hoàn chỉnh

Dự án Titan được cho là đã khởi động vào khoảng năm 2014 dưới sự lãnh đạo của Steve Zadesky, một cựu kỹ sư của Ford và là một trong những người chủ chốt trong đội ngũ tạo ra iPod và iPhone. Tham vọng ban đầu là cực kỳ lớn: chế tạo một chiếc xe điện Apple hoàn chỉnh từ đầu đến cuối để cạnh tranh trực tiếp với Tesla, vốn đang nổi lên như một thế lực mới.

Apple đã không tiếc tiền, chiêu mộ một đội ngũ lên tới hơn một ngàn kỹ sư, bao gồm các chuyên gia về pin, động cơ, thiết kế ô tô và cả những “bộ não” từ NASA. Họ đã xây dựng các phòng thí nghiệm bí mật, thậm chí còn có tin đồn về việc tìm kiếm các địa điểm để xây dựng đường thử riêng. Tuy nhiên, dự án nhanh chóng đối mặt với những thách thức khổng lồ về định hướng chiến lược và sự phức tạp của chuỗi cung ứng ô tô, một lĩnh vực hoàn toàn xa lạ với Apple.

Giai đoạn 2 (2016-2019): “Khởi động lại” dưới thời Bob Mansfield – Tập trung vào phần mềm

Năm 2016, đối mặt với những xung đột nội bộ và sự chậm trễ, dự án đã trải qua một cuộc cải tổ lớn. Bob Mansfield, một “lão tướng” huyền thoại của Apple, người đã giám sát việc phát triển phần cứng cho MacBook Air, iMac và iPad, được gọi trở lại từ kỳ nghỉ hưu để “giải cứu” Titan.

Dưới sự lãnh đạo của Mansfield, một quyết định mang tính bước ngoặt đã được đưa ra: tạm gác lại tham vọng chế tạo một chiếc xe vật lý hoàn chỉnh, và thay vào đó, tập trung 100% nguồn lực vào việc xây dựng nền tảng tự hành cốt lõi – bộ não AI, hệ thống cảm biến và phần mềm. Giai đoạn này chứng kiến việc Apple sa thải hàng trăm nhân viên thuộc bộ phận phần cứng ô tô. Đây là lúc Apple chính thức thừa nhận với thế giới rằng họ đang phát triển công nghệ tự hành, nhưng dưới hình thức nào thì vẫn là một bí ẩn. Đội xe Lexus bắt đầu xuất hiện nhiều hơn trên đường phố, cho thấy sự tập trung vào việc thu thập dữ liệu và hoàn thiện phần mềm.

Giai đoạn 3 (2019-Hiện tại): Quay trở lại cuộc chơi và tham vọng lớn hơn

Sự trở lại của Doug Field vào năm 2018, người từng là Phó chủ tịch cấp cao về Kỹ thuật tại Tesla và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất Model 3, đã báo hiệu một sự thay đổi nữa. Dự án Titan một lần nữa quay trở lại với tham vọng chế tạo một chiếc xe hoàn chỉnh.

Sau khi Field rời đi, dự án được đặt dưới sự lãnh đạo của Kevin Lynch, Phó chủ tịch công nghệ của Apple và là người đứng sau thành công của Apple Watch. Việc bổ nhiệm một chuyên gia về phần mềm và trải nghiệm người dùng như Lynch vào vị trí lãnh đạo, theo các nhà phân tích, là một dấu hiệu rõ ràng: Apple không chỉ muốn tạo ra một chiếc xe, họ muốn tạo ra một “thiết bị” di động tối thượng, với trải nghiệm người dùng là trung tâm. Tham vọng giờ đây không chỉ là một chiếc xe điện, mà là một chiếc xe tự hành Apple Cấp độ 4/5 thực thụ.

Lịch sử đầy sóng gió này, theo XecoV, cho thấy một điều: bài toán xe tự hành khó đến mức nào, ngay cả đối với một công ty có nguồn lực gần như vô hạn như Apple. Nó không chỉ là vấn đề về công nghệ, mà còn là về chiến lược, văn hóa và sự kiên nhẫn. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy sự kiên trì đáng nể và khả năng xoay chuyển chiến lược của họ, một dấu hiệu cho thấy Dự án Titan là một canh bạc dài hạn mà Apple quyết tâm theo đuổi đến cùng.

3: “Sờ voi” – Những mảnh ghép bằng chứng chúng ta thực sự có

Dù Apple giữ im lặng, họ không thể che giấu mọi dấu vết. Bằng cách xâu chuỗi các bằng chứng gián tiếp, chúng ta có thể bắt đầu hình dung ra con quái vật này.

Manh mối 1: Kho tàng bằng sáng chế “biết nói”

Đây là nguồn thông tin công khai và đáng tin cậy nhất. Việc phân tích hàng trăm bằng sáng chế được Apple đăng ký trong thập kỷ qua đã hé lộ những ý tưởng cực kỳ táo bạo, cho thấy một tầm nhìn vượt xa những chiếc xe hiện tại.

• Thiết kế nội thất mang tính cách mạng: Hàng loạt bằng sáng chế mô tả một không gian nội thất hoàn toàn khác biệt. Một trong những thiết kế nổi bật nhất cho thấy một cabin không có vô lăng và pedal, với hai hàng ghế dài kiểu “phòng khách” đối diện nhau, cho phép hành khách tương tác. Một bằng sáng chế khác mô tả các ghế ngồi có thể xoay độc lập, tự động điều chỉnh vị trí để tối ưu hóa cho công việc hoặc giải trí. Đây là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy Apple đang nhắm đến tự hành Cấp độ 4/5, nơi người lái không còn tồn tại.
• Công nghệ hiển thị tương lai: Apple dường như đang đặt cược lớn vào thực tế tăng cường (AR). Các bằng sáng chế cho thấy toàn bộ kính chắn gió và cửa sổ có thể biến thành một màn hình thông minh. Nó có thể hiển thị thông tin điều hướng trực tiếp lên con đường phía trước, làm nổi bật các điểm ưa thích (nhà hàng, cửa hiệu), hoặc thậm chí tạo ra một “bầu trời ảo” để hành khách thư giãn. Một bằng sáng chế khác mô tả một hệ thống màn hình riêng tư, nơi chỉ người ngồi ở một vị trí nhất định mới có thể xem được nội dung, cho phép nhiều người cùng sử dụng xe nhưng vẫn có không gian riêng.
• Công nghệ pin đột phá: Một trong những tin tức gây chấn động nhất là báo cáo về công nghệ pin Apple với thiết kế “monocell”. Thay vì chia pin thành nhiều module nhỏ, thiết kế này gộp các cell pin lại với nhau, loại bỏ các vách ngăn và túi chứa không cần thiết. Về lý thuyết, điều này cho phép chứa nhiều vật liệu hoạt động hơn trong cùng một không gian, dẫn đến mật độ năng lượng cao hơn và phạm vi hoạt động của xe xa hơn đáng kể. Đây có thể là một lợi thế cạnh tranh cốt lõi.
• Hệ thống cảm biến thông minh: Phân tích các bằng sáng chế cũng cho thấy Apple đang nghiên cứu các hệ thống cảm biến có thể tự động thu vào thân xe. Khi chiếc xe đang đỗ, các cụm LiDAR và camera đắt tiền sẽ được rút vào bên trong, vừa để bảo vệ chúng khỏi va đập và thời tiết, vừa giữ gìn một thiết kế liền lạc, tối giản đặc trưng của Apple.

Manh mối 2: Đội quân Lexus bí ẩn trên đường phố California

Trong nhiều năm, người ta đã bắt gặp những chiếc SUV Lexus RX450h màu trắng, được trang bị những giàn cảm biến kỳ lạ trên nóc, chạy khắp các con đường ở California. Đây chính là đội xe thử nghiệm của Dự án Titan.

Phân tích các thế hệ giàn cảm biến này qua thời gian cho thấy một sự tiến hóa rõ rệt. Những phiên bản đầu tiên rất cồng kềnh, với hàng chục cảm biến LiDAR của Velodyne và các radar, camera được gắn một cách tạm bợ. Nhưng các phiên bản gần đây (2024-2025) đã trở nên nhỏ gọn, tinh xảo và được tích hợp một cách liền lạc hơn rất nhiều, cho thấy Apple có thể đang tiến tới việc sử dụng các cảm biến “cây nhà lá vườn” do chính họ thiết kế. Số lượng cảm biến LiDAR dường như không giảm, một dấu hiệu cho thấy Apple, giống như Waymo, tin rằng LiDAR là một phần không thể thiếu để đạt được sự an toàn cao nhất.

Manh mối 3: Những cuộc “săn đầu người” và các thương vụ M&A

Việc theo dõi dòng chảy nhân sự là một cách hiệu quả để đo lường tham vọng của một dự án. Trong những năm qua, Apple đã thực hiện một chiến dịch “săn đầu người” quy mô lớn, lôi kéo hàng loạt nhân tài cấp cao từ khắp ngành công nghiệp ô tô và công nghệ:

• Từ Tesla: Doug Field (đã rời đi), Michael Schwekutsch (chuyên gia về hệ truyền động), Andrew Kim (nhà thiết kế nội thất)…
• Từ Waymo: Các chuyên gia về robot và cảm biến.
• Từ Mercedes-Benz, Porsche, Lamborghini: Các kỹ sư chuyên về khung gầm, động lực học và thiết kế xe sang.
• Từ NASA: Các chuyên gia về robot và hệ thống tự hành.

Đáng chú ý nhất là vào năm 2019, Apple mua lại startup tự hành Drive.ai. Đây không phải là một thương vụ lớn về tiền bạc, nhưng nó mang về cho Apple hàng chục kỹ sư AI tài năng và là một lời khẳng định đanh thép rằng họ đang rất nghiêm túc với cuộc chơi này.

Manh mối 4: Những bình luận hiếm hoi từ Tim Cook

CEO của Apple nổi tiếng là người kín tiếng, nhưng trong các cuộc phỏng vấn, ông đã để lộ một vài manh mối quan trọng. Tim Cook xe hơi không phải là một chủ đề ông thường xuyên nhắc đến, nhưng khi được hỏi, ông thường không phủ nhận.

Phát biểu nổi tiếng nhất của ông là khi ông gọi công nghệ tự hành là “mẹ của tất cả các dự án AI” (the mother of all AI projects). Ông thừa nhận rằng đây là “một công nghệ cốt lõi mà Apple xem là cực kỳ quan trọng”. Những lời bình luận này, tuy ngắn gọn, nhưng đã xác nhận rằng Apple đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này ở cấp độ chiến lược cao nhất.

4: Phác thảo chân dung “Apple Car” – Một “thiết bị” tối thượng

Từ những mảnh ghép trên, chúng ta có thể bắt đầu phác thảo chân dung của chiếc Apple Car – một sản phẩm hứa hẹn sẽ định nghĩa lại hoàn toàn khái niệm xe hơi.

Thiết kế: Chủ nghĩa tối giản và sự sang trọng của “cái kén”

Hãy quên đi những thiết kế hầm hố. Chiếc xe điện Apple rất có thể sẽ mang đậm DNA thiết kế của Jony Ive và đội ngũ của ông: một khối liền lạc, tối giản, với các đường cong mềm mại và vật liệu cao cấp như nhôm và kính. Nó sẽ không giống một chiếc xe, mà giống một “cái kén” (pod) sang trọng, một không gian cá nhân di động. Mọi chi tiết thừa, từ tay nắm cửa, gương chiếu hậu, đến các đường gân dập nổi, đều có thể bị loại bỏ để tạo ra một bề mặt hoàn hảo.

Trải nghiệm người dùng (UX): Ma thuật của Hệ sinh thái Apple

Đây chính là “vũ khí hủy diệt”, là con át chủ bài mà không một hãng xe nào có thể sao chép được: sự tích hợp liền mạch và kỳ diệu vào hệ sinh thái Apple. Hãy vẽ ra một kịch bản trải nghiệm:

Bạn bước đến gần chiếc Apple Car, nó nhận diện bạn qua Face ID trên iPhone hoặc Apple Watch và tự động mở cửa. Khi bạn ngồi vào trong, chiếc xe đã biết điểm đến tiếp theo của bạn từ một sự kiện trong Lịch hoặc một địa chỉ trên Apple Maps. Apple Music tiếp tục phát đúng bài hát bạn đang nghe dở trên AirPods. Bạn muốn xem phim? Chỉ cần một cú chạm, bạn có thể “AirPlay” một bộ phim từ iPad lên màn hình AR khổng lồ trên kính chắn gió. Mọi thứ chỉ đơn giản là “hoạt động” (It just works). Đây sẽ là một trải nghiệm người dùng vượt trội, thứ đã làm nên thành công của mọi sản phẩm Apple.

Công nghệ tự hành: Nhắm thẳng tới Cấp 4/5

Apple không làm sản phẩm beta hay các chương trình thử nghiệm công khai. Họ nổi tiếng với sự hoàn hảo. XecoV tin rằng họ sẽ không đi theo con đường Cấp 2/3 như Tesla, vốn đòi hỏi sự chú ý liên tục của người lái. Khi ra mắt, xe tự hành Apple sẽ nhắm đến tự hành Cấp 4 trong các khu vực đô thị và cao tốc đã được hỗ trợ. Họ sẽ tập trung vào một trải nghiệm người dùng hoàn hảo, nơi bạn thực sự có thể làm việc, giải trí hoặc ngủ mà không cần can thiệp.

Hệ điều hành “carOS” và App Store cho xe hơi?

Rất có thể Apple sẽ giới thiệu một hệ điều hành carOS hoàn toàn mới, được xây dựng dựa trên nền tảng của iOS và iPadOS nhưng được tối ưu hóa cho không gian xe hơi. Và đi kèm với đó, không thể thiếu một App Store dành riêng cho xe. Điều này sẽ mở ra một nền tảng khổng lồ cho các nhà phát triển bên thứ ba, tạo ra các ứng dụng và dịch vụ mới, từ game tương tác, ứng dụng văn phòng, đến các dịch vụ đặt đồ ăn hay mua sắm ngay trên xe.

5: Tác động “Sóng thần” – Khi Apple vào cuộc, thế giới sẽ thay đổi

Nếu chiếc Apple Car trở thành hiện thực và thành công, nó sẽ tạo ra một cú sốc địa chấn trên toàn bộ ngành công nghiệp.

Đối với ngành công nghiệp ô tô truyền thống:

Đây sẽ là một cú sốc tương tự như cách iPhone đã giáng vào Nokia và BlackBerry. Apple sẽ định nghĩa lại hoàn toàn trải nghiệm trong xe, biến nó từ một tính năng phụ thành lý do chính để mua xe. Các hãng xe truyền thống, vốn mạnh về cơ khí nhưng yếu về phần mềm và trải nghiệm người dùng, sẽ bị buộc phải chạy theo hoặc đối mặt với nguy cơ bị gạt ra ngoài lề.

Đối với Tesla:

Lần đầu tiên trong lịch sử, Tesla sẽ phải đối mặt với một đối thủ có sức mạnh thương hiệu, lòng trung thành của khách hàng, một hệ sinh thái phần mềm-phần cứng và nguồn vốn vượt trội hơn cả mình. Cuộc chiến sẽ không chỉ là về phạm vi hoạt động hay khả năng tăng tốc, mà là về trải nghiệm người dùng và sự tích hợp hệ sinh thái.

Đối với Waymo, Cruise:

Apple có thể sẽ không chỉ bán xe, mà còn vận hành một dịch vụ robotaxi cao cấp của riêng mình. Trong một thị trường mà sự tin tưởng và trải nghiệm người dùng là tối quan trọng, thương hiệu Apple có thể là một lợi thế cạnh tranh khổng lồ so với các dịch vụ thuần công nghệ khác.

6: “One More Thing…” của thế kỷ 21?

Cuộc điều tra của chúng ta đã đi đến hồi kết. Dù còn rất nhiều bí ẩn, nhưng tất cả những mảnh ghép bằng chứng đều chỉ về một hướng: Apple đang rất, rất nghiêm túc. Họ đang âm thầm xây dựng một sản phẩm có tiềm năng định hình lại ngành công nghiệp lớn nhất thế giới.

Các tin đồn về ngày ra mắt Apple Car liên tục thay đổi, từ 2026 đến 2028 hoặc xa hơn nữa. Nhưng với Apple, thời gian không phải là yếu tố quan trọng nhất. Triết lý của họ luôn là: “Sản phẩm sẽ chỉ ra mắt khi nó thực sự sẵn sàng và đủ tốt để mang logo Apple.”

Kết luận: “Sự im lặng của Apple trong hơn một thập kỷ không phải là sự trống rỗng, mà là sự im lặng của một cơn bão đang hình thành ngoài khơi. Toàn bộ ngành công nghiệp ô tô và công nghệ đang nín thở chờ đợi, theo dõi từng động thái nhỏ nhất. Liệu một ngày nào đó, Tim Cook có bước lên sân khấu tại Apple Park và nói câu thần chú ‘One More Thing…’ cho một sản phẩm sẽ định hình lại cách chúng ta di chuyển trong thế kỷ 21 hay không? Theo XecoV, đó không phải là câu hỏi ‘liệu’, mà là câu hỏi ‘khi nào’.”