Volvo: Lời thề an toàn trong Kỷ nguyên Tự hành

Từ lồng thép đến ‘Thiên thần Hộ mệnh Kỹ thuật số’: Hành trình tái định nghĩa sự an toàn của người khổng lồ Thụy Điển.

1: An toàn không phải là một tùy chọn, đó là một lời thề

Trong thế giới ô tô, mỗi thương hiệu đều cố gắng tạo cho mình một bản sắc. Ferrari là tốc độ, Rolls-Royce là sự xa hoa, Jeep là phiêu lưu. Và có Volvo. Trong gần một thế kỷ, hai âm tiết “Vol-vo” đã trở thành đồng nghĩa với một từ duy nhất, một giá trị không thể lay chuyển: An toàn.

Đó là một di sản được xây dựng không phải bằng những chiến dịch marketing hào nhoáng, mà bằng thép Thụy Điển, bằng những phát minh làm thay đổi cả ngành công nghiệp và bằng một cam kết gần như mang tính tôn giáo đối với việc bảo vệ sinh mạng con người.

Nhưng khi những chiếc xe bắt đầu tự suy nghĩ và tự đưa ra quyết định, khi trách nhiệm dần chuyển từ người sang máy, định nghĩa về “an toàn” đã thay đổi mãi mãi. Một chiếc xe tự nó phanh lại để tránh va chạm có thực sự “an toàn” không? Một thuật toán có thể được tin tưởng để đưa ra quyết định sinh tử trong một phần nghìn giây không? Liệu người bảo vệ huyền thoại của ngành ô tô có thể tiếp tục giữ trọn vẹn lời thề của mình trong một thế giới mới đầy biến động và vô định này?

Đây không chỉ là câu chuyện về một hãng xe. Đây là câu chuyện về sự tiến hóa của một niềm tin, một triết lý đã ăn sâu vào từng con ốc, từng dòng code. Hãy cùng XecoV thực hiện một hành trình sâu sắc, từ phát minh vĩ đại nhất của Volvo trong quá khứ đến tầm nhìn táo bạo nhất của họ trong tương lai, để xem ‘người bảo vệ’ đến từ Thụy Điển này đang tái định nghĩa sự an toàn như thế nào cho kỷ nguyên tự hành.

2: Di sản vàng – Nền móng vững chắc của Niềm tin

Để hiểu được Volvo sẽ đi về đâu, trước hết chúng ta phải hiểu họ đến từ đâu. Di sản an toàn của họ không chỉ là một lợi thế, nó là kim chỉ nam cho mọi quyết định mà họ đưa ra.

Phát minh thay đổi thế giới: Câu chuyện về Dây đai an toàn ba điểm

Câu chuyện về triết lý an toàn Volvo không thể bắt đầu ở đâu khác ngoài năm 1959. Đó là năm mà kỹ sư của họ, Nils Bohlin, một cựu kỹ sư hàng không chuyên thiết kế ghế phóng cho phi công, đã phát minh ra dây đai an toàn ba điểm. Đây là một thiết kế đơn giản nhưng mang tính cách mạng, có khả năng bảo vệ cả phần thân trên và thân dưới của cơ thể một cách hiệu quả nhất.

Nhưng điều thực sự định hình nên DNA của Volvo không phải là bản thân phát minh, mà là quyết định lịch sử ngay sau đó. Thay vì giữ nó làm lợi thế cạnh tranh độc quyền, Volvo đã đưa ra một quyết định vô tiền khoáng hậu: mở bằng sáng chế này cho tất cả các hãng xe khác trên toàn thế giới sử dụng miễn phí.

Hành động này, theo ước tính, đã trực tiếp cứu sống hơn một triệu người và vô số người khác khỏi những chấn thương nghiêm trọng. Quan trọng hơn, nó đã gửi đi một thông điệp đanh thép: đối với Volvo, an toàn là một quyền lợi chung của nhân loại, không phải là một công cụ marketing hay một tùy chọn trả phí. Lời thề an toàn đã được khắc ghi từ chính khoảnh khắc đó.

Từ “Lồng thép an toàn” đến các công nghệ tiên phong khác

Trên nền tảng triết lý đó, Volvo đã liên tục đi đầu trong việc phát triển các công nghệ an toàn, biến những chiếc xe của họ thành những pháo đài di động.

• An toàn bị động (Passive Safety): Họ là người tiên phong trong việc nghiên cứu cấu trúc biến dạng của thân xe, phát triển “lồng thép an toàn” để bảo vệ hành khách trong những vụ va chạm mạnh nhất. Tiếp đó là hàng loạt các hệ thống mang tính biểu tượng như Hệ thống bảo vệ tác động Sườn (SIPS) với các thanh gia cố và túi khí sườn (1991), và Hệ thống bảo vệ Chấn thương Cổ (WHIPS) với thiết kế ghế đặc biệt (1998).
• An toàn chủ động (Active Safety): Khi công nghệ điện tử phát triển, Volvo cũng là một trong những người đầu tiên nhận ra rằng cách tốt nhất để sống sót sau một vụ tai nạn là ngăn chặn nó xảy ra ngay từ đầu. Họ đã giới thiệu Hệ thống Cảnh báo Điểm mù (BLIS) vào năm 2003. Và bước đột phá lớn nhất là vào năm 2008 với sự ra đời của City Safety – hệ thống phanh khẩn cấp tự động ở tốc độ thấp, và quyết định biến nó thành trang bị tiêu chuẩn trên mọi chiếc xe Volvo, một điều gần như không tưởng vào thời điểm đó.

Tầm nhìn 2020 (Vision 2020): Lời hứa táo bạo và những bài học

Năm 2008, Volvo đã đưa ra một lời hứa táo bạo nhất trong lịch sử ngành ô tô, được gọi là Volvo Vision 2020: “Đến năm 2020, sẽ không có ai bị thiệt mạng hay bị thương nghiêm trọng trong một chiếc xe Volvo mới.”

Đây là một mục tiêu gần như không thể, một tuyên bố thách thức mọi giới hạn. Và dù thực tế cho thấy mục tiêu tuyệt đối đó là vô cùng khó khăn để đạt được 100%, nhưng chính hành trình theo đuổi nó đã thúc đẩy Volvo tạo ra những chiếc xe an toàn nhất thế giới. Nó buộc họ phải nghiên cứu dữ liệu tai nạn trong thế giới thực một cách sâu sắc hơn bất kỳ ai, hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của các vụ va chạm, và phát triển những công nghệ tiên tiến nhất để giải quyết chúng.

Di sản này, theo XecoV, chính là tài sản quý giá nhất của Volvo khi bước vào kỷ nguyên Volvo xe tự hành. Họ không cần phải xây dựng niềm tin từ con số không. Niềm tin đó đã được vun đắp qua từng chiếc dây đai an toàn, từng chiếc lồng thép, từng hệ thống City Safety. Giờ đây, họ chỉ cần chứng minh rằng họ xứng đáng với niềm tin đó trong một thế giới mới, nơi phần mềm cũng quan trọng như phần cứng.

3: Tái định nghĩa An toàn – Sự ra đời của “Thiên thần Hộ mệnh Kỹ thuật số”

Bước vào thế kỷ 21, đối mặt với kỷ nguyên điện hóa và tự hành, Volvo hiểu rằng định nghĩa về an toàn phải được viết lại.

Triết lý mới: Từ bảo vệ bạn trong tai nạn đến ngăn chặn tai nạn xảy ra

Chiến lược của Volvo đã có một sự chuyển dịch mang tính nền tảng, từ an toàn bị động (Passive Safety – làm sao để bạn sống sót sau va chạm) sang an toàn chủ động (Active Safety – làm sao để va chạm không bao giờ xảy ra). Mục tiêu không còn là chế tạo một chiếc xe an toàn nhất để đâm vào tường, mà là chế tạo một chiếc xe đủ thông minh để không bao giờ đâm vào bất cứ thứ gì.

Từ đó, ẩn dụ về “Thiên thần Hộ mệnh Kỹ thuật số” ra đời. Đó là một lá chắn nhận thức 360 độ vô hình, một bộ não AI hoạt động liên tục để quan sát, thấu hiểu và hành động trước cả khi người lái nhận ra nguy hiểm. “Thiên thần” này không chỉ bảo vệ người ngồi trong xe, mà còn bảo vệ cả những người xung quanh.

Vũ khí chủ lực: Quyết định trang bị LiDAR làm tiêu chuẩn

Để “thiên thần hộ mệnh” có thể nhìn thấu màn đêm và sương mù, Volvo đã đưa ra một quyết định mang tính tuyên ngôn: trang bị cảm biến LiDAR làm tiêu chuẩn.

Mẫu xe tiên phong cho chiến lược này chính là chiếc SUV điện đầu bảng Volvo EX90. Trong khi hầu hết các hãng xe khác, kể cả những thương hiệu cao cấp, vẫn xem LiDAR là một tùy chọn cực kỳ đắt tiền hoặc chỉ dành cho các xe thử nghiệm, Volvo lại tuyên bố nó là một phần không thể thiếu của an toàn, giống như dây đai an toàn hay túi khí.

Tại sao quyết định này lại quan trọng đến vậy? Vì cảm biến LiDAR Volvo, hợp tác phát triển với công ty hàng đầu Luminar, mang lại những khả năng vượt trội mà chỉ camera và radar không thể có được:

• Khả năng “nhìn” trong đêm tối: LiDAR không phụ thuộc vào ánh sáng. Nó có thể phát hiện một người đi bộ mặc đồ đen trên một con đường không có đèn ở khoảng cách hơn 200 mét.
• Đo lường khoảng cách chính xác tuyệt đối: LiDAR tạo ra một bản đồ 3D dạng “đám mây điểm” cực kỳ chính xác, giúp xe đo lường khoảng cách và kích thước của mọi vật thể với sai số chỉ vài centimet.
• Phát hiện vật thể nhỏ từ xa: Nó có thể phát hiện những vật thể nhỏ và khó nhận biết trên cao tốc, như một chiếc lốp xe văng ra, từ khoảng cách hàng trăm mét, cho xe đủ thời gian để phản ứng.

Việc trang bị LiDAR làm tiêu chuẩn là một tuyên ngôn đanh thép, một lời khẳng định rằng Volvo sẽ không thỏa hiệp với an toàn, dù chi phí có cao đến đâu.

“Bộ não” trung tâm: Sức mạnh tổng hợp từ Zenseact và NVIDIA

“Thiên thần hộ mệnh” cần một bộ não đủ mạnh để xử lý lượng thông tin khổng lồ từ các cảm biến. Volvo đã chọn một chiến lược cực kỳ thông minh:

• Zenseact: Đây là công ty phần mềm tự hành “cây nhà lá vườn” của Volvo. Họ chịu trách nhiệm phát triển phần mềm cốt lõi, các thuật toán nhận thức, dự đoán và ra quyết định. Việc sở hữu Zenseact giúp Volvo làm chủ “linh hồn” của hệ thống, đảm bảo triết lý an toàn của họ được贯彻 từ đầu đến cuối.
• NVIDIA: Để cung cấp sức mạnh tính toán cho bộ não, Volvo đã hợp tác với NVIDIA, sử dụng nền tảng DRIVE Orin làm máy tính trung tâm. Đây là một trong những con chip mạnh mẽ nhất thế giới dành cho ô tô.

Chiến lược này cho thấy sự khôn ngoan của Volvo: họ tự chủ phần mềm cốt lõi để giữ gìn bản sắc (linh hồn), đồng thời hợp tác với người giỏi nhất thị trường về phần cứng (thể xác). Họ không cố gắng làm tất cả, họ tập trung vào những gì quan trọng nhất đối với thương hiệu của mình.

Giám sát người lái: Cuộc chiến chống lại kẻ thù lớn nhất – Sự xao lãng

“Thiên thần hộ mệnh” của Volvo không chỉ quan sát con đường, nó còn “quan tâm” đến chính người lái. Hệ thống giám sát người lái (Driver Monitoring System) tiên tiến trên Volvo EX90 sử dụng hai camera trong cabin để theo dõi ánh mắt và hành vi của tài xế. Cùng với các cảm biến điện dung trên vô lăng, nó có thể hiểu được trạng thái của người lái: liệu họ có đang buồn ngủ, mất tập trung, hay gặp vấn đề về sức khỏe. Nếu hệ thống nhận thấy người lái không có khả năng điều khiển xe an toàn, nó sẽ tự động can thiệp, từ việc giảm tốc, đưa xe vào lề đường một cách an toàn và gọi trợ giúp.

4: Ride Pilot và Con đường đến Tự hành có điều kiện

Với nền tảng công nghệ vững chắc đó, Volvo đang tự tin tiến vào lãnh địa Tự hành Cấp độ 3.

Ride Pilot là gì?

Ride Pilot là tên gọi cho hệ thống tự hành Cấp 3 sắp ra mắt của Volvo. Nó được thiết kế để cho phép người lái có thể hoàn toàn rời mắt khỏi con đường và không cần giám sát (unsupervised) khi xe đang di chuyển trên các tuyến cao tốc được phê duyệt. Về cơ bản, đây chính là câu trả lời của Volvo cho hệ thống DRIVE PILOT của Mercedes-Benz.

Chiến lược triển khai “Thụy Điển”: Thận trọng và có phương pháp

Đúng với tính cách của mình, Volvo không vội vã. Kế hoạch triển khai Ride Pilot của họ cực kỳ thận trọng. Họ tuyên bố sẽ chỉ kích hoạt tính năng này dưới dạng một gói thuê bao, và chỉ ở những khu vực (bắt đầu với California) sau khi họ đã thu thập đủ dữ liệu xác thực và nhận được sự phê duyệt đầy đủ từ các cơ quan quản lý. Họ sẽ không tung ra một phiên bản “beta” cho công chúng.

Lời hứa về trách nhiệm

Volvo đã khẳng định một cách rõ ràng: khi Ride Pilot được kích hoạt và hoạt động, họ sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý cho các quyết định của chiếc xe. Lời thề an toàn một lần nữa được tái khẳng định bằng một cam kết pháp lý.

Cách Volvo tiếp cận Cấp 3, theo XecoV, phản ánh chính xác 100% thương hiệu của họ. Họ không chạy đua để trở thành người đầu tiên. Họ chạy đua để trở thành người an toàn nhất. Họ chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt công nghệ, trang bị phần cứng vượt trội như cảm biến LiDAR Volvo làm tiêu chuẩn, và chỉ ra mắt khi họ tin rằng nó đã sẵn sàng một cách tuyệt đối. Đó là sự cẩn trọng của một người bảo vệ thực thụ.

5: Tầm nhìn tương lai – Một mục tiêu không đổi: Con số 0

Mục tiêu cuối cùng của Volvo trong kỷ nguyên mới vẫn không thay đổi so với Volvo Vision 2020: tiến tới một tương lai không còn bất kỳ vụ va chạm nào (zero collisions).

Họ tin rằng điều này có thể đạt được bằng cách kết hợp sức mạnh của công nghệ trên xe và trí tuệ đám đông. Dữ liệu thời gian thực, được thu thập ẩn danh từ hàng triệu chiếc xe Volvo đang lưu thông trên toàn cầu, sẽ được phân tích để xác định các khu vực nguy hiểm tiềm tàng, các tình huống giao thông bất thường. “Trí tuệ” này sau đó sẽ được chia sẻ lại cho toàn bộ đội xe, giúp chúng “học hỏi” kinh nghiệm từ nhau và chủ động phòng tránh các rủi ro trước cả khi chúng xảy ra.

Tầm nhìn này được thể hiện qua các mẫu xe concept tương lai như Volvo 360c, một phương tiện tự hành hoàn toàn, không có vô lăng, được thiết kế như một không gian sống cá nhân, an toàn và bền vững khi di chuyển, có thể là phòng ngủ, văn phòng hoặc phòng khách di động.

6: Lời thề Bất tử trong thế giới Số

Hành trình của Volvo là một câu chuyện đầy cảm hứng, từ người tiên phong về an toàn bị động với dây đai an toàn ba điểm, đến người dẫn đầu về an toàn chủ động và tự hành. Trong suốt gần một thế kỷ, công nghệ đã thay đổi đến chóng mặt, những chiếc xe đã thay đổi, nhưng bản sắc thương hiệu và cam kết cốt lõi của họ dường như là bất tử.

Nó chính là kim chỉ nam cho mọi quyết định, và cũng là lợi thế cạnh tranh lớn nhất của họ trong một kỷ nguyên mới đầy hoài nghi và bất ổn.

Công nghệ thay đổi, những chiếc xe thay đổi, nhưng lời thề cốt lõi của Volvo dường như là bất tử. Họ đã dành gần một thế kỷ để hoàn thiện ‘lồng thép’ bảo vệ chúng ta khỏi những tác động của một vụ tai nạn. Giờ đây, họ đang dành cả thế kỷ tới để xây dựng ‘thiên thần hộ mệnh kỹ thuật số’ để vụ tai nạn đó không bao giờ có cơ hội xảy ra. Theo XecoV, trong một cuộc đua ồn ào và đầy rẫy những lời hứa hẹn, sự im lặng, bền bỉ và cam kết tuyệt đối với an toàn xe Volvo có lẽ chính là tiếng nói đáng tin cậy nhất. Họ không chỉ bán những chiếc xe, họ bán một lời hứa – lời hứa được về nhà an toàn.